Μονοδιαμερισματική Αρθροπλαστική Γόνατος

ΜΟΝΟΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

ΜΕΡΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Unicompartmental knee arthroplasty (UKA)

Μια θεραπευτική επιλογή για την μονοδιαμερισματική οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Εισαγωγή

Η Οστεοαρθρίτιδα  (ΟΑ) των γονάτων είναι μια από τις συχνότερες μορφές αρθρίτιδας που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο. Ένας στους πέντε Αμερικανούς θα αναπτύξει οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Ανάλογα με την εντόπιση, τη βαρύτητα και το στάδιο της πάθησης υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές, συντηρητικές και χειρουργικές. Ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα που περιορίζεται μόνο σε ένα διαμέρισμα του γόνατος μπορεί να είναι υποψήφιοι για μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος (UKA).

 Στη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική, αντικαθίσταται μόνο το φθαρμένο μέρος (διαμέρισμα) του γόνατος με ένα τεχνητό εμφύτεμα ή αλλιώς πρόθεση. Έτσι, διατηρούνται ανέπαφες οι υπόλοιπες χόνδρινες επιφάνειες, οι σύνδεσμοι και ο μηνίσκος.

Τα τελευταία 15 χρόνια, η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών και η πρόοδος στην τεχνολογία , κατέστησαν τη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική μια σημαντική επιλογή για έναν αυξανόμενο αριθμό ασθενών. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το 10 με 15% όλων των ασθενών με ΟΑ είναι υποψήφιοι για UKA.

Μονοδιαμερισματική αρθρίτιδα γόνατος

Η άρθρωση του γόνατος μπορεί να χωριστεί σε τρία διαμερίσματα:

• Έσω διαμέρισμα της μηροκνημιαίας άρθρωσης

•             Έξω διαμέρισμα της μηροκνημιαίας άρθρωσης

•             Επιγονατιδομηριαίο διαμέρισμα (μεταξύ επιγονατίδος και τροχιλίας μηριαίου)

Η χόνδρινη βλάβη (φθορά) που εντοπίζεται μόνο σε ένα διαμέρισμα του γόνατος, καλείται μονοδιαμερισματική οστεοαρθρίτιδα. Το έσω διαμέρισμα προσβάλλεται συχνότερα, ενώ σπανιότερα προσβάλλεται το έξω και το επιγονατιδομηριαίο διαμέρισμα.

Μονοδιαμερισματική αρθρίτιδα γόνατος: Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται;

Η επιτυχής έκβαση της μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής εξαρτάται από την ακριβή διάγνωση και την προσεκτική επιλογή ασθενούς.

Έσω Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος ενδείκνυται, όταν υπάρχει :

• Μονοδιαμερισματική Οστεοαρθρίτιδα
• Ακέραιος πρόσθιος και οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ, ΟΧΣ)
• Υγιές έξω διαμέρισμα  με ακέραιο έξω μηνίσκο
• Απουσία φλεγμονώδους αρθρίτιδας (πχ Ρευματοειδούς)
• Διορθώσιμη ραιβογονία με δοκιμασία βλαισότητας
• Σύγκαμψη μικρότερη των 15°
• Σύγκαμψη μεγαλύτερη των 15°, συνήθως σημαίνει ρήξη του ΠΧΣ
• Δυνατή η κάμψη γόνατος πάνω από 110°

Τα παρακάτω δεν αποτελούν αντένδειξη για την έσω μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική:

• Οστεοαρθρίτιδα επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης PFJ (εκτός αν συνυπάρχει σοβαρή καταστροφή της έξω επιφάνειας της PFJ, με οστική απώλεια ή υπεξάρθρημα της επιγονατίδος)
• Άσηπτη Οστεονέκρωση του μηριαίου κονδύλου 
• Ηλικία
• Σωματικό Βάρος – Υπέρβαρος ασθενής
• Επίπεδο δραστηριότητας

Σε ποιες περιπτώσεις αντενδείκνυται η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική του γόνατος;

Ουσιαστικά η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική αντενδείκνυται μόνο στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Ρήξη ή ανεπάρκεια του προσθίου χιαστού συνδέσμου
• Σοβαρή Οστεοαρθρίτιδα του έξω διαμερίσματος
• Φλεγμονώδη Αρθρίτιδα (πχ Ρευματοειδής Αρθρίτιδα)
• Ύπαρξη αξιοσημείωτης παραμόρφωσης στο πόδι
• Ύπαρξη αρθρίτιδας και σε κάποιο άλλο τμήμα του γόνατος

Μονοδιαμεριστική αρθροπλαστική γόνατος: Απαραίτητος Απεικονιστικός έλεγχος

Ανάλογα με το διαμέρισμα που θα αντικατασταθεί μπορεί να χρειαστούν οι παρακάτω εξετάσεις:

• Απλή ακτινογραφία γονάτων σε  όρθια θέση (προσθιοπίσθια λήψη)
• Απλή ακτινογραφία γόνατος (πλάγια λήψη)
• Απλές ακτινογραφίες σε βλαισότητα – ραιβότητα (δυναμικές)
• Κατ’ εφαπτομένη ακτινογραφία επιγονατίδος
• Αξονομετρική κάτω άκρων (Orthoradiogramm / Full Leg)
• Συμπληρωματικά μπορεί να γίνει Μαγνητική Τομογραφία (αν και δεν κρίνεται απαραίτητη). Με τη μαγνητική τομογραφία αξιολογείται η κατάσταση του χόνδρου και των μαλακών ιστών του γόνατος και η ακεραιότητα του προσθίου χιαστού συνδέσμου.

Προεγχειρητική προετοιμασία για μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος

Ο ασθενής ελέγχεται προ εγχειρητικά από την ομάδα ιατρών της ArthroClinic. Ειδικότερα, η προεγχειρητική προετοιμασία περιλαμβάνει εξέταση από:

• Ορθοπαιδικό Χειρουργό (τίθεται η διάγνωση και η ένδειξη για μονοδιαμερισματική)
• Καρδιολόγο (με Ηλεκτροκαρδιογράφημα)
• Αναισθησιολόγο (προσαρμογή φαρμάκων και επιλογή είδους αναισθησίας: Γενική , ραχιαία ή επισκληρίδιος)

Ο ασθενής εισάγεται στο νοσοκομείο την ημέρα του χειρουργείου και εξέρχεται συνήθως μια ημέρα μετά.

Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική- Επέμβαση ελάχιστης επεμβατικότητας (minimal invasive surgery)

Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική αποτελεί εξ ορισμού μια επέμβαση ελάχιστης επεμβατικότητας. Η τομή δέρματος (και η αρθροτομή) είναι ελάχιστη , περίπου 8 εκ. και δεν γίνεται πλάγια έξω παρεκτόπιση της επιγονατίδος. Δεν υπάρχει διατομή τενόντων και είναι αναίμακτη και ατραυματική. Αυτό σημαίνει λιγότερος πόνος, ελάχιστη απώλεια αίματος, άμεση κινητοποίηση και γρήγορη επάνοδο στις προηγούμενες δραστηριότητες. Δεν χρησιμοποιείται μετεγχειρητική παροχέτευση τραύματος ή ουροκαθετήρας.

Γενικές πληροφορίες για τη χειρουργική επέμβαση

Η επέμβαση της μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής γόνατος διαρκεί συνήθως μία με μιάμιση ώρα. Μπορεί να γίνει με γενική ή με ραχιαία / επισκληρίδιο αναισθησία. Αρχικά, γίνεται μια μικρή τομή στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος. Μετά από έλεγχο και των τριών διαμερισμάτων του γόνατος, ελέγχεται και η ακεραιότητα του προσθίου χιαστού. Αν τα κριτήρια πληρούνται, διενεργείται μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος. Σε αντίθετη περίπτωση, γίνεται ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Με ειδικά, σύγχρονα και μικρού μεγέθους εργαλεία, πραγματοποιείται, τελείως ατραυματικά, η αντικατάσταση των φθαρμένων τμημάτων του χόνδρου με ειδικά σχεδιασμένη πρόθεση. Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική μπορεί να γίνει και με την βοήθεια ρομποτικού συστήματος υποβοήθησης (παθητικό ή ενεργητικό).

Λίγη ώρα μετά την επέμβαση ο ασθενής, σε συνεργασία με τον φυσικοθεραπευτή, ξεκινά το πρόγραμμα αποκατάστασης με άμεση κινητοποίηση και βάδιση. Υπάρχει παρακολούθηση καθ’ όλη την διάρκεια της νοσηλείας από μέλη της ομάδας Arthroclinic.

Αποκατάσταση

Η ατραυματική τεχνική της μονοδιαμερισματικής (MIS – minimally invasive surgery) και η εφαρμογή σύγχρονου πρωτοκόλλου πρώιμης κινητοποίησης και ταχείας ανάρρωσης Fast track & Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) έχουν σαν αποτέλεσμα ένα πρακτικά ανώδυνο και αναίμακτο χειρουργείο, χωρίς παροχέτευση και ουροκαθετήρα.

Επιτρέπει την ταχεία επιστροφή στη φυσιολογική λειτουργικότητα και καθημερινότητα. Η νοσηλεία περιορίζεται σε μια έως τρεις ημέρες και ο ασθενής είναι ικανός να βαδίσει την ίδια μέρα που χειρουργήθηκε. Συστήνεται η χρήση δύο βακτηριών για βάδιση με μερική φόρτιση. Δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν ράμματα μετεγχειρητικά (ενδοδερμική συρραφή).

Ο ασθενής επανέρχεται στις καθημερινές δραστηριότητές του σε 3 με 6 εβδομάδες από το χειρουργείο και στις αθλητικές δραστηριότητες σε περίπου 10 εβδομάδες. Έτσι, μετά την επέμβαση το εύρος κίνησης της άρθρωσης επιστρέφει στο φυσιολογικό.

Επιπλοκές

Όπως και σε κάθε χειρουργική επέμβαση μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές. Οι κίνδυνοι μοιάζουν με αυτούς της ολικής αρθροπλαστικής :

• Πόνος
• Οίδημα – Αιμάτωμα
• Φλεγμονή χειρουργικού τραύματος
• Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση: Η μη χρήση ισχαίμου περίδεσης και η χορήγηση αντιπηκτικών μετεγχειρητικά μπορούν να εμποδίσουν την εμφάνιση αυτής της επιπλοκής.
• Λοίμωξη: Γι΄ αυτό χορηγούνται αντιβιοτικά στην αρχή της επέμβασης και  για 24 ώρες μετεγχειρητικά.
• Καρδιαγγειακά συμβάματα
• Νευραγγειακή κάκωση (σπάνια)
• Οστεοαρθρίτιδα έξω διαμερίσματος
• Περιπροθετικό κάταγμα
• Χαλάρωση προθέσεων

Η προσεκτική επιλογή ασθενούς, ο λεπτομερής προεγχειρητικός έλεγχος και προετοιμασία του ασθενούς και η επιλογή σύγχρονων, ατραυματικών τεχνικών ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

Καθορισμός επιτυχούς έκβασης – χειρουργική επέμβαση από ειδικούς

Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος θεωρείται μια τεχνικά απαιτητική χειρουργική επέμβαση. Τα βιβλιογραφικά δεδομένα υποστηρίζουν την επιλογή ενός Ορθοπαιδικού Χειρουργού με εξειδικευμένη εκπαίδευση και μεγάλη εμπειρία, ώστε να εξασφαλιστεί ένα επιτυχημένο χειρουργικό αποτέλεσμα. Με αυτήν την προϋπόθεση, την προσεκτική επιλογή ασθενούς και κατάλληλου υλικού εμφύτευσης η διάρκεια ζωής της μονοδιαμερισματικής μπορεί να συγκριθεί με την ολική αρθροπλαστική γόνατος.

Πλεονεκτήματα μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής γόνατος

Τα πλεονεκτήματα της μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής γόνατος σε σχέση με την ολική αρθροπλαστική είναι αρκετά και αναφέρονται παρακάτω:

• Μικρότερο μέγεθος τραύματος λόγω μικρότερης τομής
• Ταχύτερη αποκατάσταση του ασθενούς μετά την επέμβαση
• Ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο
• Η κίνηση του γόνατος είναι πιο φυσική, αφού δεν επηρεάζονται οι σύνδεσμοι του γόνατος

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Στέργιος Ν.Λάλλος διαθέτει εξειδίκευση στη Χειρουργική Μεγάλων Αρθρώσεων και γνωρίζει εν τω βάθει την παθολογία τους και τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Ο ιατρός επιδιώκει συνεχώς την επιμόρφωσή του στις νέες χειρουργικές μεθόδους για την αντιμετώπιση των ορθοπαιδικών παθήσεων. Επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε το ραντεβού σας και να λάβετε από τον κ. Λάλλο εξατομικευμένη διάγνωση.